Recent zijn er in de media een aantal berichten geplaatst over de kwaliteit van bewindvoerders en de hoge kosten vanuit de bijzondere bijstand voor beschermingsbewind.
Zowel ZEKER als de branchevereniging BPBI zien dat de kosten van bewindvoering, die door gemeenten vaak vanuit de bijzondere bijstand wordt vergoed, sterk toenemen. Ook is er behoefte aan meer zicht en grip op de kwaliteit van bewindvoering, wat verder gaat dan de jaarlijkse audit die reeds verplicht is.
Het is echter zeer kwalijk dat in de diverse nieuwsberichten gesteld wordt dat bewindvoering het probleem is en dat de hele sector over één kam wordt geschoren.
Situatie
Door de overheid is de afgelopen jaren bezuinigd op schuldhulpverlening, de toegang tot de Wsnp is bemoeilijkt en het wettelijk kader is niet aangepast aan de nieuwe groep mensen die formeel sinds 2014 onder bewind kan worden gesteld: de schuldenaren. Daarnaast is er nog steeds een toenemende hulpvraag van schuldenaren. Er wordt daarom gezocht naar andere wegen om daarin (enigszins) te kunnen voorzien, en beschermingsbewind is er daar één van.
Wij ervaren dat de gehele sector fungeert als sluitpost van een overheid die steeds meer beknibbelt op schuldhulpverlening. Van een vrije markt is daarbij geen sprake, omdat de tarieven en de te besteden tijd aan een cliënt vast staan, de benoeming van een bewindvoerder door een rechter wordt verzorgd en de gemeente vaak de kosten betaalt vanuit de bijzondere bijstand.
Samenwerking met gemeente
Gemeenten krijgen steeds vaker een adviesrol bij de aanvraag van bewind. De samenwerking met bewindvoerders wordt daarbij steeds vaker gezocht. Eén van de samenwerkingsverbanden met gemeenten waarbij ZEKER in de pilot betrokken bij was, is het project Samen Verder. Doel van dit door het ministerie van SZW gefinancierde project is de samenwerking tussen gemeenten en bewindvoerders te verbeteren en cliënten beter te helpen. Gezamenlijk zijn verbeterpunten en aanbevelingen vastgelegd op het gebied van communicatie, werkprocessen, rolverdeling en rolverheldering tussen de verschillende partijen.
Verhogen kwaliteit
ZEKER is groot voorstander voor meer transparantie en controle op kwaliteit bij bewindvoerders. Intern sturen we hier al veel op (denk aan uniforme werkwijze, juridische helpdesk, interne controles), maar in onze ogen zou ook de externe jaarlijkse controle strenger en meer verdiepend moeten zijn, met wellicht meer controlemomenten door het jaar heen.
Twee andere problemen
Belangrijk vinden wij het ook om twee andere problemen aan te stippen. Allereerst de complexe wet en regelgeving. De overheid en gemeente willen dat burgers steeds meer zelf gaan doen, maar door de vele regeltjes en onoverzichtelijke vele voorzieningen etc. zien met name de mensen die vaak al problemen ervaren, helemaal door de bomen het bos niet meer.
Daarnaast vallen beschermingsbewind, schuldhulpverlening en budgetbeheer als diensten onder de financiële zorgverlening. Iedereen werkzaam in die branche bemoeit zich mét of heeft zelfs de beschikking óver het vermogen van een ander. Echter alleen bij het beschermingsbewind zijn ‘toezicht en controle’ nu goed geregeld. Maar bij schuldhulpverlening en budgetbeheer? Beiden functioneren matig tot slecht. Er is een wildgroei aan vrijwilligersinitiatieven om de problemen op te lossen. Toezicht en controle? Nauwelijks!